اهمیت افزایش قدرت تصمیم گیری

زندگی یعنی تصمیم‌گیری و انتخاب. همین که شما الان در حال مطالعه این مقاله هستید، یک تصمیم گرفته‌اید!
ما تصمیمات زیادی را در زندگی خود می‌گیریم اما الزاما تمامی آن‌ها خوب و درست نیستند. گاهی اوقات نیز شرایط سخت‌تر و پیچیده تر از آن می‌شود که آمادگی‌اش را داشتیم. در چنین مواقعی بسیاری از افراد قدرت تصمیم گیری خود را از دست می‌دهند و شاید همان لحظات است که تفاوت‌های اصلی را در زندگی‌مان به وجود می‌آورند.

اگر خواهان سرنوشت خوبی هستید، لازم است که قدرت تصمیم گیری را در خود پرورش دهید. تصمیمات درست را در زمان درست بگیرید و مسیر زندگی‌تان را آنگونه که دوست دارید مشخص کنید. اگر اینگونه نباشد، به دیگران وابسته خواهید شد و آن‌ها برایتان تصمیم‌گیری خواهند کرد.

پس اگر همچنان احساس قدرت درونی دارید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید تا راه کارهای عملی برای افزایش قدرت تصمیم گیری را با شما در میان بگذاریم. مطمئن باشید از این تصمیم خوشحال خواهید شد!

اهمیت تصمیم گیری

هرگاه که حق انتخاب بیشتر از یک مورد وجود داشته باشد، باید اقدام به تصمیم گیری کرد. این تصمیم می‌تواند انتخاب یک غذا برای وعده ناهار باشد و یا انتخاب مسیر زندگی فردی یا مسیر کاری سازمانی که در آن فعالیت می‌کنید. پس مهم نیست که بخواهید تصمیمات ساده و کوچک یا تصمیمات مهم و بزرگ بگیرید؛ به هرحال شما به این مهارت نیاز دارید.

افرادی که ضعف در قدرت تصمیم گیری دارند، مسائل ساده را به مشکلات بزرگ تبدیل می‌کنند؛ چراکه نمی‌توانند به موقع تصمیمات درستی بگیرند. این دسته از افراد برای پوشش ضعف خود راه حل‌هایی مانند رأی گیری و یا شانس را انتخاب می‌کنند. چند بار پیش آمده است که با شیر یا خط تصمیم گیری کرده باشید؟ و یا حق انتخاب را به افراد دیگر واگذار کرده‌اید؟ (نه از روی احترام بلکه نمی‌دانستید تصمیم درست چیست و احساس ترس از بیان انتخاب خودتان داشتید).

بنابراین افرادی که این ضعف را در خود حس می‌کنند، به مرور خود را وابسته به افراد دیگر می‌دانند و از تصمیمات دیگران پیروی می‌کنند؛ در نتیجه به مرور اعتماد به نفس این افراد کمتر و کمتر می‌شود. آن‌ها با خود فکر می‌کنند که دیگر قادر به انتخاب تصمیمات مهم و سرنوشت ساز زندگی‌شان نیستند و از رسیدن به موفقیت باز می‌مانند.

مورد دیگری که اهمیت قدرت تصمیم گیری سریع را نشان می‌دهد «مدیریت زمان» است. افرادی هستند که همیشه این حس را با خود دارند که دانسته‌های آن‌ها کافی نیست و باید اطلاعات بیشتری را گردآوری کنند. افرادی که دچار این معظل هستند زمان و فرصت‌های زیادی را از دست می‌دهند؛ چراکه بسیاری از تصمیمات را باید سریع گرفت در غیر اینصورت فرصت‌های پیش آمده از دست خواهند رفت.

چرا تصمیم گیری دشوار است؟

ابتدا بهتر است که نگاه مختصری به روند تصمیم گیری داشته باشیم که دو فرایند در آن نقش ایفا می‌کنند:

1. شهود
2. استدلال

تصمیم گیری شهودی

این نوع تصمیم‌گیری سریع و از روی تجربیات گذشته انجام می‌گیرد. در واقع، شهود مانند ندای درونی است که کاری با منطق و آگاهی ندارد. نتایج یافته‌های علم اعصاب مشخص کرد که ما بیشتر تصمیمات خود را بدون اینکه منطق را در نظر بگیریم به صورت شهودی می‌گیریم.

تصمیم گیری استدلالی

فرد در این حالت گزینه‌های مختلف را بررسی کرده و از روی نقاط منفی و مثبت اقدام به تصمیم‌گیری می‌کند. برخلاف شهود که از روی احساسات بود، در اینجا منطق حرف اول را می‌زند.
تصمیم‌گیری استدلالی برای تصمیمات پیچیده مناسب است که لازم است آمار و ارقام را بررسی کرد. بنابراین، سرعت تصمیم‌گیری کندتر است اما این بدان معنا نیست که روش استدلالی مناسب نیست.

شهودی یا استدلالی؟

برتری خاصی بین این دو حالت وجود ندارد؛ چراکه کاربرد و ارزش هریک در مکان و موقعیت‌های خاص خود آشکار می‌شود. اما اگر بخواهید بهترین بازدهی را در تصمیمات سرنوشت ساز شغلی و یا زندگی شخصی داشته باشید، باید توجه به هر دو حالت مد نظر گیرد.

ابتدا با استدلال شرایط موجود را به طور کامل مورد بررسی قرار دهید و به یک «تصمیم کلی» برسید، سپس آن تصمیم را با شهود اعتبارسنجی کنید. اگر احساس شما نسبت به آن تصمیم مثبت بود و فکر کردید که انجام آن درست است می‌توانید آن تصمیم را نهایی کنید. وگرنه، باید سراغ یک تصمیم کلی دیگر بروید که بتوانید احساس خوبی با آن برقرار کنید.

حال که می‌دانید فرایند تصمیم گیری چیست بهتر است که موانع تصمیم‌گیری موثر را بررسی کنیم. به بیانی دیگر، عوامل مختلفی باعث می‌شوند تا فرد نتواند به درستی تصمیم بگیرد. این موانع عبارتند از:

۱. نداشتن اطلاعات کافی

در بخش اهمیت تصمیم گیری اشاره کردیم که عده‌ای از افراد به دلیل اینکه احساس کمبود اطلاعات دارند، تصمیمات خود را به تعویق می‌اندازند. اگر در زمینه‌ای که می‌خواهید تصمیم بگیرید اطلاعات کافی نداشته باشید این کار برایتان دشوار خواهد شد.

به اطلاعات بیشتری نیاز دارید؟ زمان را از دست ندهید و سریعا منابع اطلاعاتی مورد نیاز را جمع‌آوری کنید. ابتدا اهمیت داده‌ها را مشخص کنید و سپس مواردی که اولویت بیشتری دارند را بررسی کنید تا در زمان کوتاهی بتوانید نتیجه‌گیری کنید.

۲. داشتن اطلاعات زیاد

شاید جالب باشد که بدانید بسیاری از افراد به دلیل آنکه اطلاعات زیادی دارند در تصمیم‌گیری دچار مشکل می‌شوند! در واقع، این افراد به دلیل وجود اطلاعات متناقض زیاد قادر به تشخیص اصل مطلب نیستند و به همین جهت انتخاب تصمیم برایشان دشوار می‌شود.

برای رفع این معظل از افرادی که واقعا می‌توانند کمک کنند راهنمایی و مشورت بگیرید. همچنین می‌توانید اطلاعات خود را بررسی کنید تا ببینید کدام یک از آن‌ها مهم‌تر هستند و چرا؟ بدین طریق می‌توانید گزینه‌های خود را نزدیک به هم و محدودتر کنید.

۳. نداشتن اعتماد به نفس

شخصی که قدرت تصمیم‌گیری ندارد به احتمال زیاد اعتماد به نفس کافی هم ندارد. افراد با اعتماد به نفس بالا قادر به اتخاذ تصمیمات مهم در شرایط بحرانی هستند، در طرف مقابل افراد با اعتماد به نفس پایین ترجیح می‌دهند که از این شرایط دوری کنند.

۴. افسردگی و اضطراب در قدرت تصمیم‌گیری

افسردگی و ناامیدی باعث می‌شود تا فرد قدرت تصمیم‌گیری خود را از دست بدهد. تصمیم‌گیری فرایندی فکری است که انرژی زیادی می‌طلبد؛ چیزی که در افراد افسرده وجود ندارد.

اضطراب نیز مانند افسردگی قدرت تصمیم‌گیری فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. گفتیم که تصمیم‌گیری فرایندی است که در آن گزینه‌های مختلف را بررسی کرده و سپس گزینه‌ای را به عنوان تصمیم خود انتخاب می‌کنیم. اما افرادی که به هر دلیل دچار اضطراب شده باشند نمی‌توانند گزینه‌ها را به درستی بررسی کنند و همین دلیل باعث خواهد شد که تصمیم‌گیری برایشان دشوار شود.

افزایش عملی قدرت تصمیم گیری

راه کارهای مختلفی وجود دارد که با رعایت کردن آنها می توان قدرت تصمیم گیری را بیشتر کرد:

1. چرا به تصمیم‌گیری نیاز دارید؟ قبل از هر چیز باید هدف از تصمیم‌گیری را بدانید. مشکل اصلی که باید رفع شود چیست؟ چرا و چگونه می‌توان آن را برطرف کرد؟
2. اطلاعات مورد نیاز چیست؟. پس از پاسخ‌دهی به سوالات فوق لازم است که اطلاعات مرتبط با آن موضوع را گردآوری کنید. تنها اطلاعات مهم که می‌توانند شما را در این کار کمک کنند را مد نظر قرار دهید. اگر در این کار زیاده روی کنید دچار معظلی خواهید شد که قبل‌تر در مورد آن حرف زدیم!
3. به خودتان اعتماد کنید. تحت هر حالت شما باید تصمیم بگیرید (فرار از تصمیم گرفتن خود نیز یک تصمیم است!). پس با دانسته‌هایتان، اطلاعات موجود، تجربیات خودتان و دیگران اعتماد کنید و تصمیم نهایی را بگیرید.
4. از دیگران کمک بگیرید. لازم نیست که مدیر یک شرکت باشید تا با دیگران مشورت کنید، حتی برای مسائل شخصی (مانند انتخاب رشته، ازدواج و …) هم می‌توان از نظر سایر افراد برای تصمیم‌گیری کمک گرفت. مزیت دیگر این مورد آشکار شدن ابعاد دیگری از اثر تصمیمتان است که شاید خودتان از آن‌ها آگاه نباشید.
5. تصمیمات خود را عملی کنید. پس از اینکه تصمیمتان را گرفتید، آن را عملی کنید. اگر تصمیمی بگیرید اما به انجام آن متعهد نباشید، به مرور اعتماد به نفس خود را از دست داده و در نتیجه قدرت تصمیم گیریتان نیز کاهش پیدا خواهد کرد. به همین جهت توجه به شهود مهم است! اگر نسبت به تصمیمی که گرفته‌اید حس خوبی داشته باشید انجام دادن آن نیز برایتان راحت‌تر خواهد بود.
6. انعطاف پذیر باشید. هیچ تضمینی وجود ندارد که همیشه تصمیمات درستی بگیرید، افراد موفق هم تصمیمات اشتباه داشته‌اند؛ مهم انعطاف پذیری شماست. همیشه نتایج کارهایتان را بررسی کنید تا اگر مناسب نبودند بتوانید آن‌ها را با تصمیمات جدید جایگزین کنید.

تصمیم شما چیست؟

اکنون از اهمیت تصمیم‌گیری آگاه هستید و می‌دانید که چقدر به این قدرت نیاز دارید! فراموش نکنید که وضع فعلی که دارید نتیجه تصمیماتی است که در گذشته گرفته‌اید. پس می‌توانید با تصمیماتی که هم اکنون می‌گیرید آینده خود را ترسیم کنید.

در تصمیم گرفتن بیش از حد وسواس به خرج ندهید؛ این دام افراد زیادی را در خود نگه می‌دارد و اجازه نمی‌دهد که حتی تصمیمات خود را عملی کنند. به خودتان اعتماد کنید و به صورت مداوم تمرین تصمیم‌گیری انجام دهید.
در صورت امکان یک زبان برنامه نویسی و یا یک هنر خاص را یاد بگیرید. با این کار علاوه بر اینکه می‌توانید یک تخصص و یا هنر را یاد بگیرید، قسمت‌های بیشتری از مغزتان فعال خواهد شد و بهتر می‌توانید بر روی موضوعات تمرکز کنید.

از اینجا به بعد همه چیز به تصمیم شما بستگی دارد. می‌توانید گام‌های ساده اما موثری که برای افزایش قدرت تصمیم‌گیری گفته شده را انجام دهید و یا این موضوع را فراموش کنید و به سراغ زندگی روتین خود باز گردید. تصمیم بگیرید!